Το ΕΕΤΗΔΕ είναι τελεσίδικα αντισυνταγματικό…

Στη χώρα μας δεν υπάρχει Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο που θα έκρινε αμετάκλητα περί της συνταγματικότητας ή μη ενός νόμου. Η ουσιαστική αντισυνταγματικότητα των νόμων κρίνεται κατά τους όρους του άρθρου 100 παρ. 1 εδ. ε του Συντάγματος από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Μέχρι να υπάρξει τέτοια απόφαση, το κάθε δικαστήριο μπορεί να κρίνει ελεύθερα την αντισυνταγματικότητα των νόμων. Άσχετα λοιπόν με το τι έχει κρίνει το ΣτΕ για το ΕΕΤΗΔΕ (το γνωστό χαράτσι μέσω ΔΕΗ), η συνταγματικότητα των νόμων κρίνεται… σε κάθε δικαστική απόφαση και κανένα δικαστήριο δεν είναι υποχρεωμένο να ακολουθήσει κατά την κρίση του άλλο δικαστήριο, ούτε φυσικά το ΣτΕ.

Σύμφωνα με το άρθρο 87 παρ. 2 του Συντάγματος «Oι δικαστές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους υπόκεινται μόνο στο Σύνταγμα και στους νόμους και σε καμία περίπτωση δεν υποχρεούνται να συμμορφώνονται με διατάξεις που έχουν τεθεί κατά κατάλυση του Συντάγματος». Σύμφωνα δε με το άρθρο 93 παρ. 4 του Συντάγματος «Tα δικαστήρια υποχρεούνται να μην εφαρμόζουν νόμο που το περιεχόμενό του είναι αντίθετο προς το Σύνταγμα». Η κρίση για την αντισυνταγματικότητα του εφαρμοζόμενου νόμου εξετάζεται και αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο και είναι ένα παρεμπίπτον ζήτημα για το οποίο αποφαίνεται η απόφαση.

Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, εφαρμόζοντας τα ανωτέρω, έκρινε, όπως είχε δικαίωμα και υποχρέωση ως παρεμπίπτον ζήτημα που αποτελούσε αναγκαία προϋπόθεση του κύριου ζητήματος, την συνταγματικότητα του άρθρου 53 του ν. 4021/2011, δηλαδή την συνταγματικότητα του ΕΤΗΔΕΕ. Με την με αρ. 1101/2012 απόφασή του έκρινε, μεταξύ των άλλων: α)  ότι το ΕΕΤΗΔΕ είναι φόρος, σύμφωνα με το άρθρο 78 του Συντάγματος και όχι ανταποδοτικό τέλος, β) ως φόρος είναι αντισυνταγματικός αφού προσκρούει στο άρθρο 4 παρ. 1 και 5 του Συντάγματος « Η επιβολή φόρου επιτρέπεται μόνο εάν και στο βαθμό που υφίσταται φοροδοτική ικανότητα». Συγκεκριμένα η πιο πάνω απόφαση αναφέρει στις σελίδες 18 και 22 ότι: «…οι ρυθμίσεις του άρθρου 53 του ν. 4021/2011 αντίκειται στις διατάξεις των παρ. 1 και 5 του άρθρου 4 του Συντάγματος….». γ) ότι το ΕΕΤΗΔΕ θεσπίζει αμάχητο τεκμήριο φοροδοτικής ικανότητας, παραβιάζοντας το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος «Kαθένας έχει δικαίωμα στην παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια και μπορεί να αναπτύξει σ’ αυτά τις απόψεις του για τα δικαιώματα ή συμφέροντά του, όπως νόμος ορίζει». δ) η επιβολή αυτού του φόρου είναι προσωρινή και αφορά μόνο τα έτη 2011 και 2012, ε) ότι η είπραξη από τη ΔΕΗ του φόρου ΕΕΤΗΔΕ είναι αντισυνταγματική αφού η ΔΕΗ δεν είναι όργανο του κράτους που ασκεί δημόσια εξουσία, επομένως δεν δικαιούται να εισπράττει φόρους και πολύ περισσότερο να κόβει το ρεύμα που είναι μια ιδιωτική σύμβαση επειδή δεν πληρώθηκε ο φόρος.

Στη συνέχεια το Δημόσιο αντί να ασκήσει έφεση κατά τη απόφασης, ώστε να κριθεί η υπόθεση στο δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας, αντιθέτως, φοβούμενο προφανώς και την κρίση των Εφετών, παραιτήθηκε από το δικαίωμα άσκησης έφεσης και προσέφυγε κατευθείαν στον Άρειο Πάγο. Με τον τρόπο αυτό όμως, κατέστη τελεσίδικη η απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου παράγοντας πλέον δεδικασμένο. Σύμφωνα τώρα με το άρθρο 331 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας «Το δεδικασμένο εκτείνεται και στα ζητήματα που κρίθηκαν παρεμπιπτόντως και αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση του κύριου ζητήματος, αν το δικαστήριο ήταν καθ’ ύλην αρμόδιο να αποφασίσει για τα παρεμπίπτοντα αυτά ζητήματα». Επομένως η παρεμπίπτουσα κρίση του ΠΠΑ περί της αντισυνταγματικότητας του ΕΕΤΗΔΕ κατέστη πλέον τελεσίδικη παράγοντας δεδικασμένο που ισχύει έναντι πάντων.

Ο Άρειος Πάγος στη συνέχεια δεν έκρινε το θέμα της συνταγματικότητας, αλλά απλά ανέστειλε προσωρινά την απαγόρευση της είσπραξης του ΕΕΤΗΔΕ από τη ΔΕΗ, μέχρι να συζητηθεί η κύρια αίτηση αναίρεσης τον Μάρτιο του 2013.

Όμως με βάση τα πιο πάνω:

α) Το ΕΕΤΗΔΕ αυτή τη στιγμή έχει κριθεί τελεσίδικα αντισυνταγματικό (αδιάφορο τι έχει αποφανθεί σχετικά το ΣτΕ) και επομένως όχι μόνο η ΔΕΗ δεν μπορεί να το εισπράξει, αλλά ούτε και η εφορία.

β) Εάν κάποια στιγμή κριθεί αμετάκλητα ως αντισυνταγματικό, οι πολίτες που το έχουν καταβάλει θα μπορούν να το αναζητήσουν πίσω ως αχρεωστήτως καταβληθέν,

γ) Το ΕΕΤΗΔΕ θεσπίστηκε μόνο για τα έτη 2011 και 2012 και επομένως ούτε το Δημόσιο και φυσικά ούτε η ΔΕΗ έχουν το δικαίωμα να εισπράξουν ΕΕΤΗΔΕ από 1-1-2013.

ΥΓ. Τα ανωτέρω είναι νομική άποψη και δεν συνιστούν συμβουλή ή προτροπή προς τους πολίτες. Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 120 του Συντάγματος «Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων…».

Πέτρος Χασάπης