του Νάσου Μπράτσου Σε λίγες μέρες θα γιορταστεί γι’ άλλη μία φορά η επέτειος της Ικαριακής επανάστασης (17-7-1912) που είχε σαν αποτέλεσμα την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού. Με την αφορμή αυτή θα θυμίσουμε τη φράση σύμβολο στην τοπική ιστορία «Ούλοι εμείς εφέντη», που τα τελευταία χρόνια, με την τουριστική προβολή του νησιού, άρχισε να γίνεται … Συνεχίστε να διαβάζετε Η προέλευση της φράσης «Ούλοι εμείς εφέντη».
Ετικέτα: ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΦΡΑΣΗΣ
«Κοράκιασα από τη δίψα» – Πώς βγήκε η φράση που προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα
Η φράση «κοράκιασα από τη δίψα», έχει διανύσει μεγάλη απόσταση στο χρόνο, καθώς προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα. Όταν τη χρησιμοποιούμε, εννοούμε ότι το στόμα μας στέγνωσε εντελώς και ότι θα κάναμε τα πάντα για λίγο νερό. Στην κατάσταση αυτή βρέθηκε, σύμφωνα με το μύθο, ένας κόρακας που άθελά του προσέβαλε το θεό Απόλλωνα. Σε … Συνεχίστε να διαβάζετε «Κοράκιασα από τη δίψα» – Πώς βγήκε η φράση που προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα.
«Το δακτυλίδι του Πολυκράτη» – Η φράση που περιγράφει το αναπόφευκτο
«Το δακτυλίδι του Πολυκράτη». Η ιστορία του Τυράννου από τη Σάμο που είχε την απόλυτη ευτυχία και κατέληξε σε θάνατο με το μαρτύριο του σταυρού… Τη φράση «Το δακτυλίδι του Πολυκράτη» τη θυμόμαστε και τη λέμε, όταν κάποιος προσπαθεί άδικα να ξεφύγει από μια αναπόφευκτη συμφορά. Όπως μας λέει ο Ηρόδοτος, ο τύραννος της Σάμου … Συνεχίστε να διαβάζετε «Το δακτυλίδι του Πολυκράτη» – Η φράση που περιγράφει το αναπόφευκτο.
Γιατί λέμε τα κλειδιά και όχι το κλειδί του Παραδείσου;
«και δώσω σοι τας κλεις της Βασιλείας των Ουρανών» (Ματθ. ις’, 19) Έκανε ο Θεός τον Παράδεισο για του Δίκαιους. Έκανε τον άδη για τους αμαρτωλούς. Έκλεισε και τον Παράδεισο, έκλεισε και τον άδη, αλλά τα κλειδιά του άδη τα κράτησε ο Ίδιος. Έτσι βλέπουμε στην Αποκάλυψη του Ιωάννη: «και έχω τας κλεις του θανάτου … Συνεχίστε να διαβάζετε Γιατί λέμε τα κλειδιά και όχι το κλειδί του Παραδείσου;.
«τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια»
Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ γλωσσικὴ παρακαταθήκη Ἀπὸ τὸν πεντηκοστὸ Ψαλμὸ εἶναι γνωστὴ ἡ φράση «τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια». Προέρχεται ἀπὸ τὸν 8ο στίχο τοῦ Ψαλμοῦ «ἰδοὺ γὰρ ἀλήθειαν ἠγάπησας, τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια τῆς σοφίας σου ἐδήλωσάς μοι». Ἡ φράση λέγεται γιὰ πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα δὲν μπορεῖ … Συνεχίστε να διαβάζετε «τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια».
Θὰ τοὺς συντρίψω σὰν σκεύη κεραμέως… Ξέρετε τι σημαίνει;
Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ γλωσσικὴ παρακαταθήκη Θὰ τοὺς συντρίψω σὰν σκεύη κεραμέως. Θὰ τοὺς συντρίψω σὰν σκεύη κεραμέως, δηλαδὴ θὰ τοὺς κονιορτοποιήσω, θὰ τοὺς κάνω σκόνη, κομματάκια, θὰ τοὺς συντρίψω σὰν τὰ πήλινα δοχεῖα τοῦ κεραμοποιοῦ. Ὁ ψαλμικὸς στίχος «ποιμανεῖς αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ, ὡς σκεύη κεραμέως συντρίψεις αὐτούς» (Ψαλμὸς … Συνεχίστε να διαβάζετε Θὰ τοὺς συντρίψω σὰν σκεύη κεραμέως… Ξέρετε τι σημαίνει;.
Γιατί το χαίρετε σημαίνει Χριστός Ανέστη
O αναστάσιμος χαιρετισμός που διαμορφώθηκε στην Ελληνική γλώσσα και μεταδόθηκε σ’ όλους τους Ορθοδόξους και στον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο, είναι το «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ»! Δεν είναι λόγος ευχής, αλλά χαιρετισμός και διακήρυξη της πίστεως στο γεγονός της Ανάστασης του Χριστού, με ο,τι αυτό συνεπάγεται για τον πιστό στον Χριστό άνθρωπο. Πόσοι όμως γνωρίζουμε ότι ο αναστάσιμος … Συνεχίστε να διαβάζετε Γιατί το χαίρετε σημαίνει Χριστός Ανέστη.
Φράσεις της Μεγάλης Εβδομάδας που χρησιμοποιούμε
Την επόμενη φορά που θα χρησιμοποιήσουμε μία από αυτές τις εκφράσεις, τουλάχιστον ας γνωρίζουμε ότι προέρχονται από τη Μεγάλη Εβδομάδα. «Μνήσθητί μου Κύριε» Από τις πιο συνηθισμένες εκφράσεις. Ακούστηκε από τον ληστή που ήταν δεξιά Του Κυρίου. Την λέμε όταν μας συμβαίνει κάτι τρομακτικό, όταν αγανακτούμε ή όταν ξαφνιαζόμαστε! «Τετέλεσται»... Σημαίνει » ήρθε το τέλος» … Συνεχίστε να διαβάζετε Φράσεις της Μεγάλης Εβδομάδας που χρησιμοποιούμε.
Τι σημαίνει το Ὡσεὶ λίθου βολήν;
Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ γλωσσικὴ παρακαταθήκη Ὡσεὶ λίθου βολήν. Στὸ Κατὰ Λουκᾶν (κβ΄39-41) διαβάζουμε: «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἐπορεύθη κατὰ τὸ ἔθος εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν· ἠκολούθησαν δὲ αὐτῷ καὶ οἱ μαθηταί αὐτοῦ. γενόμενος δὲ ἐπὶ τοῦ τόπου εἶπεν αὐτοῖς· Προσεύχεσθε μὴ εἰσελθεῖν εἰς πειρασμόν. καὶ αὐτὸς … Συνεχίστε να διαβάζετε Τι σημαίνει το Ὡσεὶ λίθου βολήν;.
Παίζει ἐν οὐ παικτοῖς -Επίκαιρη όσο ποτέ η φράση… Ξέρετε τι σημαίνει;
Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ γλωσσικὴ παρακαταθήκη Μὲ τὴ φράση αὐτὴ ἐννοοῦμε ὅτι παίζει κάποιος μὲ πράγματα σημαντικά, ἀστειεύεται ἐκεῖ ποὺ δὲν πρέπει, κάνει ἀνοησίες σὲ χῶρο ὅπου δὲν ὑπάρχουν παιδιά, φέρεται ἐπιπόλαια σὲ περιστάσεις οἱ ὁποῖες ἀπαιτοῦν σοβαρότητα. Τὸ ρηματικὸ ἐπίθετο παικτός-ή-όν («παιγνιώδης») εἶναι μεταγενέστερο. Τὴν παροιμιακὴ αὐτὴ φράση ἐπινόησε … Συνεχίστε να διαβάζετε Παίζει ἐν οὐ παικτοῖς -Επίκαιρη όσο ποτέ η φράση… Ξέρετε τι σημαίνει;.
«Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον» -Ξέρετε την προέλευση της φράσης;
Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ γλωσσικὴ παρακαταθήκη «Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον». Γνωστὴ φράση ἀπὸ τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον (Ματθ.26,74). Ὁ Κύριος δικάζεται ἀπὸ ἄδικους κριτὲς καὶ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος περιμένει ἔξω στὴν αὐλὴ γιὰ νὰ δῇ τὸ τέλος. Κάποιοι ἀπὸ τοὺς παρισταμένους τὸν ἀναγνώρισαν καὶ ὁ Πέτρος ἠρνεῖτο ἐπίμονα ὅτι εἶναι … Συνεχίστε να διαβάζετε «Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον» -Ξέρετε την προέλευση της φράσης;.
Ἡ Ἀρετὴ καὶ ἡ Πραγματικὴ Σημασία τοῦ «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ»
Τοῦ Ἀντωνίου Α. Αντωνάκου Καθηγητοῦ – Κλασσικοῦ Φιλολόγου Ἱστορικοῦ – Συγγραφέως Ἀρετὴ εἶναι «ἡ ἠθικὴ ἀνωτερότητα, ἡ ὑπεροχή». Σήμερα ὅμως, ἡ σημασία τόσο τῆς λέξεως «ἀρετή», ὅσο καὶ τοῦ ὀνόματος «ἀγαθός», τὸ ὁποῖο σχετίζεται μὲ τὴν ἰδιότητά της, ἔχουν διαστρεβλωθῆ, παίρνοντας μία τελείως διαφορετικὴ τροχιὰ ἀπὸ τὴν πραγματικότητα. Γιὰ νὰ καταλάβουμε καλύτερα τὴν σημασία ποὺ … Συνεχίστε να διαβάζετε Ἡ Ἀρετὴ καὶ ἡ Πραγματικὴ Σημασία τοῦ «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ».
«Δεξιότερα Κουροπάτκιν»!
Ο Αλεξέι Νικολάγεβιτς Κουροπάτκιν (29 Μαρτίου 1848 - 16 Ιανουαρίου 1925) ήταν Ρώσος αυτοκρατορικός υπουργός Πολέμου από το 1898 μέχρι το 1904 και θεωρείται υπαίτιος για την ήττα της Ρωσίας στον πόλεμο με την Ιαπωνία. Το «δεξιότερα Κουροπάτκιν» πιθανώς να έχετε συναντήσει σε παλαιότερα ελληνικά κείμενα και δεν γνωρίζετε τι ακριβώς σημαίνει και που χρησιμοποιείται. … Συνεχίστε να διαβάζετε «Δεξιότερα Κουροπάτκιν»!.
Πώς βγήκε η φράση «πόσα απίδια βάζει ο σάκος»;
Μια ιστορία κατοχής και καταπίεσης των Ελλήνων από τους Βενετούς Όταν οι Ενετοί έγιναν κύριοι της Πάργας, η διοίκησή τους υποχρεώθηκε να δίνει μια φορά τον χρόνο σε κάθε ελληνική οικογένεια από ενενήντα οκάδες αλάτι. Δύο φορές τον χρόνο να τους προσκαλεί σε γεύματα με ποικιλία γλυκισμάτων. Μία φορά τον χρόνο να στέλνει τους άρχοντες … Συνεχίστε να διαβάζετε Πώς βγήκε η φράση «πόσα απίδια βάζει ο σάκος»;.
Ἀθησαύριστοι νεολογισμοί: ἐνθαδικὴ ζωή
Συναντήσαμε σὲ κείμενο τὴ φράση «ἐνθαδικὴ ζωή». Τὸ ἐπίθετο ἐνθαδικὸς δὲν ὑπάρχει στὰ λεξικά. Παράγεται ἀπὸ τὸ ἐπίρρημα ἐνθάδε ποὺ σημαίνει «ἐδῶ, σὲ αὐτὸ τὸν τόπο»: ἐνθάδε κεῖται ὁ μεγάλος μας ποιητής, οἱ ἐνθάδε οἰκοῦντες. Συνεπῶς ἡ ἐνθαδικὴ ζωὴ εἶναι ἡ παροῦσα ζωὴ σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὴν μετὰ θάνατον ζωή, ποὺ βρίσκεται στὸ ἐπέκεινα: ἡ … Συνεχίστε να διαβάζετε Ἀθησαύριστοι νεολογισμοί: ἐνθαδικὴ ζωή.
Η θαλάσσια τραγωδία του πλοίου «Πόπη» και η φράση που έγινε συνώνυμο με τον πανικό της νύχτας του ναυαγίου
Έγινε της “Πόπης”: Είναι μια πολύ γνωστή και διαδεδομένη έκφραση που συνεχίζει να χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Πως βγήκε όμως; Έγινε της “Πόπης”: Πως ξεκίνησαν όλα Το έτος 1920, ένα μετασκευασμένο επιβατικό ατμόπλοιο περιέρχεται στην ιδιοκτησία της “Ηπειρωτικής Ατμοπλοΐας”. Φέρει το όνομα “Πόπη”. Το “Πόπη” ήταν ένα παλαιό σε ηλικία σκαρί. Όταν εντάχθηκε στην εταιρία … Συνεχίστε να διαβάζετε Η θαλάσσια τραγωδία του πλοίου «Πόπη» και η φράση που έγινε συνώνυμο με τον πανικό της νύχτας του ναυαγίου.
Πώς βγήκε από τον Μέγα Αλέξανδρο η φράση «πίνει σαν σφουγγάρι»
Ποιόν φίλο του σκότωσε ο στρατηλάτης, ενώ ήταν μεθυσμένος. Πώς βγήκε από τις γυναίκες η φράση: "τα τσούξαμε" Κάποτε έφτασε στα αυτιά του Δημοσθένη η φήμη ότι ο Βασιλιάς της Μακεδονίας ήταν μανιώδης «οινοπότης» κι ότι καυχιόνταν δημόσια γι αυτό. Ο Δημοσθένης είπε τότε χαμογελώντας «αυτό δεν είναι προτέρημα βασιλιά, αλλά προτέρημα… σφουγγαριού». Η φράση … Συνεχίστε να διαβάζετε Πώς βγήκε από τον Μέγα Αλέξανδρο η φράση «πίνει σαν σφουγγάρι».
Ερμηνεία ηρωικών φράσεων/λέξεων της ελληνικής ιστορίας: Ἲτε ,παῖδες Ἑλλήνων
H φράση είναι μέρος του στίχου 402 της τραγωδίας Πέρσαι του Αισχύλου, η οποία εξιστορεί τη ναυμαχία της Σαλαμίνας στις 28 Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ. Είχε ήδη ανατείλει ο ήλιος της μεγάλης εκείνης ημέρας κατά την οποία ο ελληνικός στόλος νίκησε τον Περσικό. Οι δυο στόλοι, όντας αντιπαραταγμένοι, έμειναν για κάποιο διάστημα ακίνητοι, γιατί ο … Συνεχίστε να διαβάζετε Ερμηνεία ηρωικών φράσεων/λέξεων της ελληνικής ιστορίας: Ἲτε ,παῖδες Ἑλλήνων.
Ερμηνεία ηρωικών φράσεων/λέξεων της ελληνικής ιστορίας: Ή τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς
H Γοργώ ήταν η κόρη του Κλεομένη Α΄, βασιλιά της Σπάρτης και σύζυγος του μεγάλου ήρωα των Θερμοπυλών Λεωνίδα. Με το Λεωνίδα η Γοργώ έκανε ένα γιο τον Πλείσταρχο. Με την απόκτηση γιου ο Λεωνίδας γινόταν ισότιμος με τους τριακόσιους Σπαρτιάτες, που επιλέχθηκαν να πάνε στις Θερμοπύλες. Είχαν όλοι τους γιο. Όποιος δεν είχε ακόμη … Συνεχίστε να διαβάζετε Ερμηνεία ηρωικών φράσεων/λέξεων της ελληνικής ιστορίας: Ή τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς.
Ερμηνεία ηρωικών φράσεων/λέξεων της ελληνικής ιστορίας: Μολών Λαβέ
Ο Λεωνίδας, όταν ο Ξέρξης του ζήτησε να παραδώσει τα όπλα στην μάχη των Θερμοπυλών, απάντησε με το περίφημο «μολών λαβέ». Το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν πολλοί την ιδιαίτερη σημασία των λέξεων αυτών της ελληνικής οδήγησε τους μεταφραστές να το αποδώσουν ως «έλα να τα πάρεις»! Οι ξένες μάλιστα πολεμικές ταινίες της μάχης των Θερμοπυλών … Συνεχίστε να διαβάζετε Ερμηνεία ηρωικών φράσεων/λέξεων της ελληνικής ιστορίας: Μολών Λαβέ.